Th11
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Phạm Thị Yến – Bác sĩ Chuyên khoa sản – Khoa sản phụ khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng
Không chỉ người mẹ mới được tiếp xúc da kề da với bé ngay sau sinh mà người bố cũng có thể thực hiện điều này. Với những lợi ích tuyệt vời mà phương pháp này mang lại, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) luôn khuyến cáo áp dụng trong vòng ít nhất một giờ ngay sau sinh.
1. Da kề da sau sinh là gì?
Phương pháp da kề da là phương pháp cho bé được tiếp xúc trực tiếp khi không mặc quần áo và áp kề lên cơ thể của mẹ hoặc bố. Phần má, ngực, bụng và chân của bé áp sát vào cơ thể của bố mẹ. Hoặc bé có thể mặc bỉm và đội mũ. Đầu bé nằm nghiêng một bên, trên mình đắp một tấm chăn mỏng.
Đầu tiên bé có thể cảm nhận khi mới ra đời là hơi ấm của bố và mẹ. Cho bé nằm áp sát trên vùng bụng hoặc kề lên lồng ngực, bé sẽ dễ dàng cảm nhận mùi cơ thể, nhịp tim và hơi thở của bố mẹ, chắc chắn bé sẽ cảm thấy mình đang được an toàn và che chở.
Thời gian tuyệt vời cho phương pháp da kề da này là từ 30 phút đến 1 giờ sau sinh. Tuy nhiên đối với trường hợp mẹ tiến hành sinh mổ, da kề da cũng có thể áp dụng với bố thay cho mẹ ngay sau sinh.
2. Lợi ích tuyệt vời của tiếp xúc da kề da sau sinh
2.1 Đối với bé
Lợi ích tuyệt vời của phương pháp da kề da sau sinh đối với bé đó là việc truyền những làn hơi ấm từ bố và mẹ sang cho bé, giúp bé mau chóng ổn định nhịp tim, nhịp thở, huyết áp và đường máu trong cơ thể.
Khi thực hiện da kề da với mẹ giúp bé giảm tiết cortisol (một chất gây căng thẳng). Cảm giác ấm áp hơn khi được mẹ ôm ấp, vuốt ve sẽ giúp bé ngủ sâu giấc, ít quấy khóc hơn khi phải tách rời mẹ.
Cũng nhờ phương pháp này giúp bé được kích thích giác quan, phát triển các đường dẫn truyền thần kinh cần thiết cho não bộ. Theo nghiên cứu khi trẻ sơ sinh được chăm sóc theo phương pháp này thường có trí nhớ tốt và nhạy bén hơn.
Một lợi ích tuyệt vời nữa là giúp hệ tiêu hóa của bé nhanh chóng trở lại trạng thái cân bằng. Tạo điều kiện thuận lợi cho các dây thần kinh phế vị được kích hoạt, tăng kích thước các vi mao trong lòng ruột. Giúp bé hấp thụ và tiêu hóa tốt hơn, ổn định tăng cân.
Tiếp xúc da kề da sau sinh giúp bé thu nạp các vi khuẩn từ da của bố mẹ. Tuy nhiên, điều này không gây nguy hiểm vì bé đã nhận được kháng thể chống lại các vi khuẩn này khi còn nằm trong bụng mẹ.
Kề da với mẹ kích thích bản năng cho trẻ tìm vú sữa, trẻ sẽ bú sớm và nhiều hơn. Đồng thời kích thích cơ thể mẹ sản xuất oxytocin và prolactin giúp sữa về sớm, nhiều hơn.
2.2 Đối với mẹ
Đây có thể là một trải nghiệm tuyệt vời nhất trong cuộc đời làm mẹ của bất kỳ người phụ nữ nào. Mẹ sẽ được xoa dịu cảm giác đau đớn khi sinh thay vào đó là cảm giác yêu thương che chở đang tràn ngập khắp cơ thể.
Khi mẹ khẽ chạm hay vuốt ve bé sẽ kích thích cơ thể mẹ giải phóng oxytocin (là một loại hoocmon kích thích quá trình tiết sữa, tức là nếu mẹ da kề da với bé càng sớm thì sữa về càng nhanh và nhiều).
Da kề da là cách tự nhiên nhất để mẹ gắn kết với bé, đặc biệt là những bé quấy khóc và cần sự quan tâm chăm sóc của mẹ để duy trì sự sống và phát triển. Chắc chắn khi thực hiện tiếp xúc da kề da với đứa con của mình sẽ khiến các ông bố, bà mẹ cảm thấy tự tin hơn với thiên chức mới này.
2.3 Đối với bố
Trong thời gian đợi mẹ phục hồi sau sinh mổ, bé nên được da kề da với bố trước. Cách chăm sóc này giúp giảm tỷ lệ bé bú muộn do bị cách ly sau khi mẹ quá lâu. Lợi ích của phương pháp tiếp xúc da kề da còn làm tăng sự tương tác thân thiết hơn giữa bố và em bé. Đây cũng là cơ hội để bố đảm nhận hơi ấm bé, có thể thấu hiểu với khó khăn vượt cạn của người vợ yêu thương.
Hơn nữa nhờ đó mà trẻ đỡ quấy khóc hơn và nhanh chóng phát triển hành vi trước khi bú mẹ. Ngoài ra, tiếp xúc kề da với bố cũng giúp bé ổn định nhịp tim, điều hòa thân nhiệt và đường máu.
Da kề da với bố là sợi dây gắn kết tình cảm thân thiết giữa bố và con. Được nghe tiếng con khóc, được ôm ấp đứa bé trong lòng là cảm giác thiêng liêng nhất của tất cả bậc làm bố làm mẹ mà bất kỳ ai cũng cảm thấy hạnh phúc khi nhớ về.
Tiếp xúc da kề da ngay sau khi con chào đời cũng là một trải nghiệm đầu tiên của bố để học cách nâng niu những đứa con thơ, tránh lúng túng khi bế con. Hãy thực hiện kề da thường xuyên, bé sẽ luôn cảm thấy an toàn trong vòng tay của bố. Bố cũng nhờ đó sẽ học được cách nhận biết các mong muốn của con, hiểu con và chăm sóc con tốt hơn.
3. Thời điểm lý tưởng để áp dụng da kề da sau sinh
Phương pháp da kề da nên được thực hiện thường xuyên hàng ngày. Do vậy bố mẹ có thể áp dụng phương pháp này ngay cả khi bé đã đủ cứng cáp. Tuy nhiên, tác dụng của da kề da cũng khác nhau ở từng thời điểm,. Cụ thể là:
- 0 – 1 giờ sau sinh: Thời gian này rất tốt cho sự phát triển não bộ của bé
- 0 – 6 giờ sau sinh: Ổn định nhịp thở của bé
- 6 – 24 giờ sau sinh: Giúp bé ổn định lịch bú sữa và ngủ
- 12 giờ – 8 tuần sau sinh: Đong đầy thêm tình cảm giữa bố mẹ và con
4. Tiếp tục tiếp xúc da kề da trong thời gian bao lâu là hợp lý?
Bố và mẹ có thể tiếp tục việc tiếp xúc da kề da miễn là bé vẫn thấy thoải mái. Khi mẹ cho con bú sữa, bé cũng sẽ có những tiếp xúc trên da với mẹ. Còn việc tiếp xúc này kéo dài trong bao lâu cũng tùy thuộc vào cảm xúc của em bé và mong muốn của bạn.
Tiếp xúc da kề da sớm sẽ giúp bé gắn kết chặt chẽ với bố mẹ.
Theo đó, tình yêu thương giữa bố mẹ và bé sau đó có thể được thể hiện bằng nhiều cách khác như âu yếm, thơm má, nắm tay, hay khi tắm gội cho bé.
5. Tiếp xúc da kề da với bé như thế nào?
Ngay sau khi sinh, nếu mẹ muốn tiếp xúc da kề da với bé thì trước hết người hộ sinh sẽ giúp lau khô người bé, đặt bé nằm kề ngực trần của mẹ và lấy khăn ấm cuốn quanh người bé. Bé sẽ được đội một chiếc mũ vì hầu hết nhiệt lượng cơ thể bé sẽ giảm qua phần đầu, và việc giữ ấm giúp cho tiếp xúc da kề da giữa mẹ và bé ấm áp hơn, tạo cảm giác dễ chịu cho bé.
Ngay sau đó, chồng của bạn cũng có thể được vào gặp bé, sẽ có loại quần áo riêng dành cho người nhà bệnh nhân. Khi đó, bố sẽ được hướng dẫn cách bế bé. Trường hợp mẹ sinh mổ, người chồng cũng sẽ được phát một loại quần áo riêng để vào phòng mổ.
Theo đó, những giờ, những tuần và những tháng tiếp theo, bạn vẫn có thể thực hiện việc tiếp xúc da kề da với bé bất cứ khi nào, miễn là bé cảm thấy thoải mái với điều đó. Điều này cũng có thể được áp dụng để dỗ bé khi bé đói hay khó chịu.
Nếu mẹ còn mệt, mẹ vẫn có thể nằm xuống và ôm bé nằm trên ngực của mình hoặc mẹ ngồi bế bé và giữ bé ở tư thế thẳng áp sát ngực bé vào ngực mẹ, cuốn chăn mỏng ở phía lưng bé để giữ ấm.
Mẹ có thể làm bất cứ điều gì nếu cảm thấy thoải mái hơn cho cả bé và mẹ, thậm chí là cởi phanh áo khi cho con bú, không mặc áo ngực hoặc dùng loại áo ngực dành cho những bà mẹ cho con bú. Tuy nhiên, một lời khuyên sau sinh khoảng 3 ngày, bạn sẽ cần đến áo ngực vì khi đó sữa về nhiều và ngực bắt đầu nặng hơn.
Tiếp xúc da kề da có thể hữu ích với những mẹ và bé đang gặp rắc rối khi cho bé bú sữa sở dĩ sau việc tiếp xúc này bé sẽ tìm ngực mẹ và bú dễ dàng hơn.
Hơn nữa, bố cũng có thể thực hiện tiếp xúc da kề da với bé khi mẹ bận và phải cho bé bú bình, đây có thể coi là một trải nghiệm khá thú vị giúp gắn kết hơn tình cảm giữa bố và bé.
Tiếp xúc da kề da là một phương pháp khoa học được áp dụng phổ biến tại Việt Nam hiện nay. Và mẹ hay bố đều có thể thực hiện phương pháp da kề da sau sinh để em bé có thể cảm nhận làn hơi ấm, sự yêu thương từ bố mẹ của mình, giúp bé tăng thêm sức đề kháng và khả năng phát triển.
Nguồn: Vinmec
